Pozitif veya negatif şartlara sahip olarak yeni veya köklü bir işletmede çalışan personeller her zaman istifa etme hakkına sahiptir. Bir personel çalışma koşullarını beğenmediğinde, daha iyi bir iş bulduğunda veya yeni bir hayat kurmak istediğinde iş yerinizden ayrılabilir. Çalışanın istifa nedeni her ne olursa olsun en önemli olan nokta, işyerinizde yaşanacak bu değişim için nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini doğru belirlemenizdir.
Bir işletme personelleri ile birlikte oluşturduğu bütünü her zaman korumak ister. Bu nedenle işletme içerisindeki en alt kademeden en üst kademeye kadar her çalışan sahip olduğu yer ile birlikte müstesnadır. Bu bağlamda da sistemin bozulmaması için çalışanların sürekliliği önemli bir nokta oluşturur. Ancak istifa gibi talebe bağlı ve özgürlüğü ifade eden durumlar ortaya çıktığında da o boşluğu dolduracak önlemler önceden mutlaka alınmış olmalıdır.
İstifa Olasılığı Her Zaman Var Olacaktır
Bir işletmede hangi personel olursa olsun istifa etme olasılığı her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Bazı personeller çok kritik bir noktada bulunarak yeri doldurulması zor olan ve bazı personeller ise yerine yenisi bulunması gayet kolay olan bir pozisyonda olabilir. Ancak bazı personellerde ise hangi pozisyonda bulunursa bulunsun sahip olduğu kıdem, tecrübe ve yetenekleri sizin için gayet olumlu görülebilir.
İstifa etmek isteyen bir personel sizin için olmazsa olmaz bir noktada görülmemeli ama yine de değerli bir personel olarak görülmelidir. Bu noktada eğer kişisel nedenler dışında bir istifa sebebi varsa, işyerinizde eksiklikleri inceleyerek gidermeniz de doğru olacaktır. Bir işletme sahibi çalışanını korumak ve istifa düşüncesini aklına getirmemek için gereken tüm adımları atarak tüm pozitif koşulları oluşturmalıdır. Yani çalıştığı pozisyona göre hak ettiği ücreti vermek, çalışma ortamını pozitif hale getirmek, personel ile empati kurabilmek her zaman önemlidir. Bu sayede özellikle işletme içerisindeki mevcut kritik personeller için yedekleme planı sağlanması ve iyi koşulların oluşturulması istifa olasılığına karşı en iyi önlemdir.
Örnek olarak bir şirket içerisinde belirli bir birimin müdürü istifa edebilir. Bu nedenle yaşanabilecek istifa durumunda onun yerine ikame oluşturacak veya direkt olarak o kademeye yükselebilecek yetişmiş kalifiye personellerin işletmede bulunması gerekir. Birim içerisinde her yönetici kendisinin yerine geçebilecek ve ileride kıdem alabilecek personelleri belirleyerek, insan kaynaklarına ulaştırmalıdır. Her işletmede ve özellikle birimde personeller birbirini tanımalıdır. İşletme ise personellerin iş gücünü arttıracak şekilde daha zengin ve gelişimini arttıracak şekilde daha akılcı yaklaşımlar sergilemelidir.
İstifa Eden Personel İle Mutlaka Görüşün
Bir personel istifasını gerçekleştirmiş ve işten ayrılmak istiyor olsa dahi mutlaka personel ile bir görüşme gerçekleştirmeniz doğru olacaktır. İş dünyasında çıkış mülakatı olarak adlandırılan bu işlem, genellikle insan kaynakları birim yöneticisi veya bir sorumlu tarafından yapılabilir. Daha küçük boyutlu şirketlerde ise direkt olarak işletme sahibi bu görüşmeyi gerçekleştirerek, personelin neden ayrılmak istediğini, iş yerinde görmüş olduğu sıkıntıları veya şikayetlerini öğrenmelidir. Çünkü bu sayede işletme içerisindeki sorunlar ve daha sonra karşılaşılabilecek yeni istifalar için önlem alınabilir.
İhbar Süresi Neden Önemlidir?
Ülkemizde yasal düzenlemelere bağlı olarak bir personel kendisi istifa ettiğinde işletme o personele kıdem tazminatı ödemek zorunda değildir. Ancak personel için ihbar süresi çalışanın kıdemi üzerinden hesaplama yapılarak belirlenir. Bu bağlamda;
- Bir personel en az 6 ay boyunca aynı işyerinde çalışmış ise bu 6 aya kadar olan süreçte 2 haftalık ihbar süresi yer alır.
- Eğer personel 6 ay ile 1,5 yıl yani 18 ay arasında çalışmış ise 4 hafta ihbar süresi yer alır.
- Personel 1,5 yıl(18 ay) ile 36 ay yani 3 yıl arasında çalışmış ise 6 hafta ihbar süresi bulunur.
- 36 ay yani 3 yıldan fazla çalışan personellerde ise 8 hafta ihbar süresi zorunluluğu yer alır.
Aslında ihbar suresinin hesaplanması ve personele bildirilmesi işletme sahibi yeni işveren tarafından gayet avantajlı bir durumdur. Çünkü belirlenen ihbar süresine bağlı olarak çalışanınızdan istifa tarihi itibariyle kıdemine uygun şekilde bu ihbar süresi bağlamında çalışmaya devam etmesini isteyebilirsiniz. Ancak yine de ihbar süresi içerisinde daha önce kullanılmamış izin günleri ve iş arama izin süresi çıkarıldıktan sonra belirlenen tarih ile birlikte ihbar süresinde çalışma talep edilebilir. Ayrıca yeni kanuna göre ihbar süresinin sonunda personelin ayrılması ile birlikte kalan yıllık izinleri için ücret talep edebilir. İş arama izninin de kullanılması bağlamında veya ihbar süresi içerisinden düşürülmesi bağlamında günlük 2 saat iş arama izni kullanma hakkına sahiptir.
Günümüzde genellikle çalışan kişilerden ihbar sürelerini tamamlamaları ve sonrasında işten ayrılmaları istenmektedir. Fakat bazı işverenler ise şirket içerisinde personelin artık kalmasını istemediği için istifa ettikleri andan itibaren çıkışlarını gerçekleştirir. Ancak istifa ettiği günden itibaren personel işten çıkış ile ayrılacak ise ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü yer alır. En doğru yöntem ise hukuki sorunların yaşanmaması ve iyi bir ayrılık oluşması için çalışan ile işveren arasında karşılıklı bir mutabakat sağlanmasıdır.
Çıkış İşlemlerinde Özenli Davranın
Bir çalışanın istifasını kabul ettikten sonra sigorta ve çıkış işlemlerini doğru zamanda yaparak, tüm ihbar tazminatı ve isteğinize bağlı olarak kıdem tazminatı ödemesini doğru şekilde hesaplayarak, evraklarını eksiksiz ve yasal şekilde belirleyerek, çıkış işlemlerini yapmanız gayret doğru olacaktır. Bu bağlamda hem insan kaynakları birimi hem muhasebe birimi hem de gerekli yönetim bilimleri özenli bir yaklaşım sergilemelidir. Personel ile karşılıklı görüşme sağlayıp, yasal zorunlulukları yerine getirmelidir. Zira bu konu şirketin itibarını korumak açısından da önemli olmakla birlikte aynı zamanda işçinin ve işverenin hakkını korumak için önemlidir.
Çalışan İle İyi Şekilde Ayrılın
Bir çalışan iş yerinde ne kadar sıkıntı duymuş ve artık o işyerinde çalışmak istemeyen bir kişi olsa da bir iş yeri sahibi daha önce yaşanmış zamanları ve beraber yapılan işleri göz önünde bulundurmalıdır. Bugün modern işletmelerde genellikle istifa eden personeller için de veda organizasyonları gerçekleştirilir ve şirketin itibarı korunur. Genellikle eski işverenler ayrılan personel için ilerleyen dönemde referans olmayı dahi tercih eder.